AİLENİZİN İNTERNET KURALLARI OLSUN
İnternet ortamında dolaşan çocuğunuz varsa, o zaman aileniz için en önemli sözcük GÜVEN. Güven kazanmak ve internet ortamında sıkıntı yaşandığında gelinecek ilk kişi olmak için ya da bir öneride veya kısıtlamada bulunuyorsanız çocuğunuzun sizi dinlemesi için için sizin ebeveyn olarak yapmanız gereken bazı şeyler olduğu gibi çocuğunuzun da yapması gereken şeyler olduğunu bilmesi gerekmektedir. Bu da internet, dijital kültür, dijital vatandaşlık gibi artık gündelik hayatımızın parçası olan kavramları birlikte konuşulması anlamına gelmektedir.
Karşılıklı konuşup internet kuralları kurmak, çocukların kural koyarken aktif parçası oldukları bir protokolü ciddiye almaları ve sorumluluk duymaları da demektir. Bu kuralları yaşları büyüdükçe farklılaştırmak da aynı şekilde onları rahatlatacak, bir birey olarak rol oynadıkları dijital vatandaş olma yolunda sağlam adım atmalarını sağlayacaktır. Kral koyma aşamasında altının çizilmesi gereken şey ise başlarına gelen olumsuzluklarda internetleri ya da medya cihazlarını kaybetmeyecekleri olmalıdır ki çocuklarınız yasaklar yerine mantık ve güvende olma çerçevesinde size güvensin ve sizi gelinebilecek ilk destek olarak görsün.
“Aile İnternek Kuralları” koymadan önce kendinize sormanız gereken bazı sorular neler?
Çocuklarınızın çevrimiçi eylemlerinde aktif rol oynuyor musunuz? İnternette zaman geçirdiklerinde ne yaptıklarını ya da kimlerle konuştuklarını biliyor musunuz?
Doğru ve zaman planlı bir aile internet kurallarınız var mı?
Çocuklarınız herhangi bir online mecraya bilgi yazarken size danışmaları gerektiğini biliyor mu? Bu bilgiler e-posta kullanımı, sosyal ağlar, mesajlaşma uygulamaları, form doldurma, kişisel profil bilgileri paylaşılan forumlar, çevrimiçi oyunlara kayıt, çevrim içi yarışmalara katılım gibidir.
Çocuklarınıza internet üzerindeki eylemleri yüzünden kızarak, yasaklayarak ya da eleştiride olumsuz eleştiride bulunarak mı müdahale ediyorsunuz yoksa onların çevrimiçi deneyimlerini uygunsuz içerik, güven ve sorumluluk konuları kapsamında konuşmak için bir şans olarak mı kullanıyorsunuz?
Çocuklarına rehberlik ederek, onları uygun, güvenilir sitelere yönlenmeleri ve sağlıklı araştırma yapmaları konusunda eğitiyor musunuz?
Çocuklarınız internet üzerinden yayımlanan, gösterilen her içeriğe inanmaması gerektiğini öğrettiniz mi? Bilgi yazarlığının ne olduğu anlatıp internetteki bilgilerin gerçekliğini bir yetişkin ya da farklı kaynaklardan kontrol etmeyi biliyorlar mı?
Çocuğunuz internete, okul, kütüphaneden ya da başka yerlerden giriyorsa buralardaki internet erişim kurallarından ve koşollarından haberdar mısınız?
Kullandığınız uygulamalarda ya da seyrettiğiniz reklamlar süresince hangi kişisel bilgilerin alındığını ve bu bilgilerin başkalarıyla paylaşılıp paylaşılmadığını biliyor musunuz?
Çocuklarınıza, size internet ya da çevrimiçi bir sorunla, geldiklerinde paniğe kapılmayacağınızın, aşırı tepki vermeyeceğinizin ve internet bağlantısını kesmeyeceğinizin garantisini veriyor musunuz?
Çocuğunuz bir sosyal ağdan paylaşım yaparken ya da yapmadan önce kullandığı dilin, görselin ya da sesin dikkatli bir seçim olup olmadığı konusunda onlarla konuşuyor musunuz?
Çocuklarınızla sorumlu online davranış biçimi konusunu konuştunuz mu? Çocuklarınız başka web sitelerinden içerik almanın, korsan yazılım indirmenin, çevrimiçi tehditte bulunmanın, aşağılamanın, korsanlık yapmanın suç olduğunu biliyorlar mı?
Sexting nedir biliyor musunuz?
Tween akımından haberiniz var mı?
Sextortion kavramını duydunuz mu?
Bazı sosyal paylaşım sitelerinin çocuk versiyonu olduğunu biliyor musuz? Youtube gibi…
Çocuğunuzun ikinci bir hesabı olup olmadığını biliyor musunuz?
Kendiniz dijital ebeveyn olarak test ettiğinizde bu soruları ilk defa kendinize soruyorsanız, çocuklarınızla konuşmadan önce hazırlık yapmanız gerekmektedir. Böylelikle koyacağınız kurallar da eksik ya da aşırılık olmamasını sağlayabilirsiniz.
“Aile İnternek Kuralları” size yardımcı olabilecek bazı maddeler önerelim.
İnternette insanlara iyi davracağım. ASLA kötü, kaba, öfkeli ya da tehdit edici şeyler yazmayacağım; karşımdaki kişi aksi şekilde davransa bile. O zaman zorbalığa karşı aldığımız kararları uygulayacağım.
Çevrimiçiyken biri bana kötü davrandığında bunun benim suçum olmadığını bileceğim (eğer olayı ben başlatmadıysam).
Eğer internetteyken birine kötü davranıldığını görürsem, zorbalık konusunda aldığımız kararları uygulayacağım.
İnternette birine ya da bir duruma kızdığımda o an hareket etmeyceğim. Öfkemin dinmesini bekleyeceğim.
İnternetteki bilgi hakkında akıllı olacağım. Okuduğum, duyduğum ya da seyrettiğim her şeye inanmayacağım?
İnternetteki bilginin doğruluğunu diğer kaynaklardan kontrol edeceğim ya da annem, babam veya öğretmenime kontrol ettireceğim.
ASLA anne ve babamın onaylamadığı sitelere girmeyeceğim.
Kullanıcı adımı ve şifremi annem, babam veya güvendiğim bir kişi dışında kimseyle paylaşmayacağım.
Ailemin onayladığı kişilerle yalnızca çocukları ilgilendiren sitelerde bulunacağım.
Bir takma ad kullanacağım. Ailem izin verene kadar ASLA kendi adımı kullanmayacağım.
Adresimi, telefon numaramı, okulumun adını, anne ve babamla ilgili hiçbir bilgiyi paylaşmayacağım.
ASLA anne ve babam olmadan kimseyle görüntülü konuşma yapmayacağım.
Asla kendimle ilgili bir fotoğrafı anne ve babamın bilgisi olmadan internete koymayacağım.
Başkalarına ait hiçbir bilgiyi, görseli ya da mesajı izinleri olmadan paylaşmayacağım.
Başkalarının fikrini, eserini, ödevini, görselini, projesini kendiminmiş gibi paylaşmayacağım. Eser sahiplerinin izini, aldıktan sonra onların adlarını yazarak paylaşacağım.
Kimsenin ödevini internet ortamından kopyala yapıştır yapıp kendiminmiş gibi kullanmayacağım.
Ailemin iletişim araçlarına yüklediği hiçbir filtreyi kapatmayacağım.
Ailemin izni ve bilgisi olmadan çevrimiçi alışveriş yapmayacağım.
ASLA aileme söylemeden birisiyle buluşmayacağım!!!
Yalnızca tanıdığım kişileri sosyal medyada takip edeceğim.
Anlık yer paylaşımı yapmayacağım.
Paylaşım yapmadan önce bu paylaşımın bani ya da başkasını üzebilir mi diye düşüneceğim.
Sıklıkla kişisel güvenlik ayarlarımı kontrol edeceğim ve ailemle üzerinden geçeceğim.
Bilgisayarıma veya telefonuma ailemin bilgisi ve izni olmadan, güvenli olup olmadığını bilmediğim bir şey indirmeyeceğim, herhangi bir eklentiyi açmayacağım ve bir link açmam istendiğinde açmayacağım.
Burada verilen kurallar öneri niteliğindedir. Sizler ebeveyn olarak kendi ailenizin kurallarını koyarken size yardımcı olacaklardır. Unutmayın ki çocuklarınızın yaşları büyüdükçe özgürlük alanları, sorumluluk alma ve kendi kurallarını koyma yetileri gelişecektir. Bu nedenle bu kurallar dönem dönem değişmek zorundadır. Atıl kalmasın diye kendiniz de gelişmelere ayak uydurmanız gerekir ki çocuğunuz sizin zaman dışı kaldığınızı düşünmesin ve aranızdaki güven dijital ebeveynlik bağlamında sürsün. İnternet aile kurallarını ciddi bir seri toplantı sonu hep birlikte oluşturduğunuzda çocuklarınızın aklının bir köşesinde bir güvenlik duvarını da inşa etmiş olacaksınız.
Prof. Dr. Meltem Erinçmen Kânoğlu
Commentaires